.     ชุมชนตลาดบางมูลนากเป็นศูนย์การค้ามาหลายชั่วคน  ส่วนใหญ่เป็นการค้าขนาดเล็ก และขนาดกลางซื้อมาขายไปเป็นหลัก  จะมีประเภทที่เป็นอุตสาหกรรมยุคบุกเบิกก็ได้แก่ โรงเลื่อย โรงสี และโรงน้ำแข็ง ส่วนบริเวณรอบนอกออกไปก็เป็นชุมชนเกษตรที่กว้างใหญ่ไพศาล และยืนยงจนทุกวันนี้

     ทุกอย่างลงตัวและสมดุลในเชิงธุรกิจและเศรษฐกิจ เอื้อเฟื้อกัน รู้-รัก-สามัคคีกันตั้งแต่โบร่ำโบราณ เรียกขานกันเป็น ลุง ป้า น้า อา พี่ๆ น้องๆ

     บางมูลนากและอาณาบริเวณรอบๆ มีวัดในพุทธศาสนามากมายหลายวัด พวกเราเป็นชาวพุทธมาแต่บรรพบุรุษ

     ในขณะเดียวกันก็มี "เจ้าพ่อแก้ว" ที่คนจีนเรียกว่า "ปุนเถ่ากง" เป็นศูนย์รวมใจชาวอำเภอบางมูลนาก และชาวอำเภอใกล้เคียง

     ทุกปีในวันเสาร์ที่สามของเดือนธันวาคม จะมีขบวนแห่เจ้าพ่อแก้วรอบและทั่วตลาด ทำนองว่า "เจ้าพ่อแก้ว" ท่านเมตตา ไปเยี่ยมเยียนถึงบ้านถึงเรือน หลายบ้านมีการตั้งโต๊ะบูชา ซึ่งเชื่อว่าเจ้าพ่อแก้วจะให้ความร่มเย็นเป็นสุข เป็นที่พึ่งทางจิตใจของชาวบางมูลนากมาแต่ไหนแต่ไรแล้ว

     ในตลาดบางมูลนากมีโรงเรียนหลายแห่ง สอนตั้งแต่ชั้นอนุบาล ประถม จนจบประโยคมัธยมปลาย รวมทั้งโรงเรียนจีนที่สอนมาหลายสิบปี

     ศิษย์เก่าของโรงเรียนทั้งหลายเหล่านี้ได้แยกย้ายไปเรียนต่อ ไปทำงานรวมทั้งตั้งหลักแหล่งอยู่ทั่งประเทศไทย เมื่อถึง "งานงิ้วเจ้าพ่อแก้ว" ประจำปี พวกเราก็จะกระวีกระวาด "กลับบางมูลนาก" มีการจัดงานคืนสู่เหย้าของศิษย์เก่าจากทุกโรงเรียน บางคนที่เคยเรียนหลายแห่งก็ต้องวิ่งรอก เพื่อพบปะครูเก่า และเพือนเก่า เป็นความสุข ความสบายใจที่หาไหนไม่มีอีกแล้ว

     และช่วง "งานงิ้วประจำปี" ที่พูดถึงนี้ พี่ๆ น้องๆ ที่อยู่จังหวัดอื่นก็เช่นกัน หาทางกลับบางมูลนาก เพื่อรวมญาติ ยังความสุขความตื่นเต้นให้แก่ทุกผู้คน เป็นโอกาสของการรวมญาติ รวมมิตร ที่ยิ่งใหญ่ที่สุดสำหรับอำเภอบางมูลนาก

     นอกจากนั้นก็ยังมี "เพื่อน" ที่ถึงแม้นจะไม่ใช่ "ชาวบางมูลนาก" แต่ก็ติดตามไปเที่ยวด้วย บางคนไปทุกปีก็มี

     จึงกล่าวได้ว่า "เจ้าพ่อแก้ว" เป็นศูนย์รวมจิตใจของชาวบางมูลนาก และ "เจ้าพ่อแก้ว" ยังเป็นปัจจัยให้เกิดความสามัคคีในหมู่ชาวบางมูลนากทุกรุ่น ทุกวัย

     วันที่ 2 ธันวาคม พ.ศ.2550 เป็นวันเปิด "ศาลเจ้าพ่อแก้ว" ที่ลูกศิษย์ลูกหาพร้อมใจและบรรจงสร้างถวายเจ้าพ่อแก้ว อยู่ตรงกลางตลาดบางมูลนาก เพื่อให้เป็นศูนย์กลางของกิจกรรมส่วนรวมของพวกเรา เพื่อให้เป็นที่ซึ่งผู้สูงอายุ ผู้ใหญ่ เด็กและเยาวชน สามารถร่วมกิจกรรมได้มากมาย ไม่ว่าจะเป็นพิธีกรรม งานกุศล งานเลี้ยง สันทนาการ ดนตรีไทย - จีน เป็นต้น

     ขอให้ลูกหลานชาวบางมูลนากช่วยกันถ่ายทอดความรักความสามัคคีของพวกเราตลอดไป

     ขอให้ "เจ้าพ่อแก้ว" คุ้มครองลูกหลานชาวบางมูลนากตราบนานเท่านาน

                                   

                                             ศ.นพ.เกษม  วัฒนชัย

                                                    องคมนตรี

                                                 20 พ.ย. 2550